Palyatif Bakım Ne Demek?
Palyatif Bakım
Palyatif bakım genel itibariyle hastaya uygulanacak tedavi çeşitlerinin sınırlanması, hastanın durumunun giderek kötüye gitmesi ve iyi yönde gelişme göstermemesi, ailelerin kendilerini çaresiz hissetmek gibi çeşitli olumsuz psikolojik durumlar içerisine girmesi ve ayrıca bakım için gereken teknik anlamda bir desteğin yeterince sağlanamaması nedeniyle birçok problemi karşımıza çıkartmaktadır.
Ölüme bu denli yakın olan bir hastanın bakımını gerçekleştirmek profesyonelleri ve aileleri oldukça yıpratan, zaman zaman aileler üzerinde çeşitli psikolojik rahatsızlıklar oluşmasına sebebiyet veren bir süreçtir. Bu durumda olan bir palyatif bakım hastasına bakım veren kişi; başta üzüntü ve korku olmak üzere çeşitli duygular ile karşı karşıya kalabilmektedir.
Özellikle palyatif bakım bir profesyonel tarafından değil de aile bireylerinden biri tarafından gerçekleştiriliyorsa bahsedilen bu etkiler daha kuvvetli olarak görülecektir. Ailelerde çeşitli kaygıların ortaya çıkmasına sebep olan bu durum belirli bir noktadan sonra aileleri ve hatta bakımını sağlayan bir profesyoneli bile hastadan uzaklaştırabilmektedir. Palyatif bakımın sağlandığı esnada bir profesyonelden beklenen hastanın ailesine psikolojik ve sosyal açıdan maksimum desteği sağlamasıdır.
Profesyonelin bu beklentiye cevap verebilmesi; palyatif bakım anlamında iyi bir eğitim almış olmasını, ailenin yaşadığı psikolojik süreçleri yönetmede başarılı, etkin ve kuvvetli iletişim içerisinde olmasını gerektirmektedir.
Palyatif bakımın temel hedefi öncelikle hastaların olmak üzere hastaların ailelerinin de fiziksel ve psikososyal süreçlerinin iyi değerlendirilmesi, bu süreçlerin nitelikli bilgi birikimi çerçevesinde uygun tedavilerinin uygulanması ve süreç içerisinde olan tüm bireylerin var olan acılarının minimize edilmesidir.
Sonuç
Palyatif bakım hizmetlerinin tüm ülkeler genelinde ihtiyaç durulma oranı gün geçtikçe artmaktadır. Palyatif bakım hastalarının ve yakınlarının talep ettikleri desteğin yeterli ve etkili bir şekilde karşılanabilmesi, insan haklarının korunması; bakım hastalarının hayatlarına insan onuruna yaraşır şekilde devam etmesi vb. anlamlar temelinde çeşitli örneklerle desteklenebilecek şekilde bu tarz bakım hizmetlerinin geliştirilerek arttırılması gerekmektedir. Bu kapsamda ülkemizdeki yaşlı nüfusu artışı dikkate alınarak hospis bakım, evde bakım gibi çeşitli sosyal ve sağlık hizmetlerinin planlanması ve geliştirilmesi gerektiği izlenmektedir. Aynı zamanda palyatif bakımın evde aile yakınları veya yeterli niteliğe sahip olmayan kişiler tarafından, hastanın sağlığını etkileyecek şekilde takipsizliğe ve belirli fiziki veya sosyal etmenler sebebiyle tedavi sürecinin aksamasına sebep olacak şekilde sağlanmamasının tercih edilmesi gerekmektedir. Palyatif bakımın profesyonel meslek elemanlarından oluşan bir ekip tarafından, hasta ve hasta yakını odak alınarak, gerekli ekipmanların bulunduğu kurumlarda veya merkezlerde, etik ilkeler kapsamında yaşam kalitesini yükseltmeye ve bireyleri maksimum düzeyde desteklemeye yönelik olarak yapılmasının tercih edildiği takdirde bakım süreci hem hasta hem de hasta yakınları açısından daha kapsamlı, etkili ve sağlıklı olacaktır.
Evde bakım hizmetinin gerekli olduğu veya tercih edildiği noktalarda bu süreç mutlaka profesyonel bir meslek elemanı veya bu hizmeti veren profesyonel bir kurum tarafından destek alınarak yürütülmelidir. Son olarak sosyal çalışmacıların palyatif bakım anlamında desteği ve bakım süreçlerinde aktif rol oynaması bakımın kalitesinin arttırılmasına son derece katkı sağlayacaktır. Sosyal hizmet mesleğinin değerleri ve yaklaşımları kapsamında palyatif bakım alanında birçok sorunun
üstesinden gelmek -özellikle hastalar ve hasta yakınlarının fiziksel ve psikolojik iyilik hallerinin dikkate alınmasıyla- süreci oldukça sağlıklı bir şekilde yürütmek mümkün kılınacaktır.
